داستان هفت سین

سال نو ایرانی یا به قول ایرانیان، نوروز شروع نمی‌شود مگر این که با هفت‌سین به استقبال آمدن بهار برپا شود. فرهنگ ایرانی یکی از غنی‌ترین فرهنگ‌های جهان است و بر سایر فرهنگ‌ها نیز تأثیر عمیقی گذاشته است. ایران معمولاً به عنوان مهد تمدن یاد می‌شود و تأثیر آن بر مناطق و سنت‌های مختلف هنوز قابل‌مشاهده است. یکی از زیباترین آداب و رسومی که بیش از 3000 سال از برگزاری آن می‌گذرد، نوروز است. نوروز در لغت به معنای روز نو است و آغاز سال نو ایرانی است که در اولین روز بهار، حدود 21 مارس جشن گرفته می‌شود.

مردم ایران برای گرامیداشت چنین روز بزرگی از آداب و سنن مختلف پیروی می‌کنند. هر یک از آن‌ها معنای خاصی دارد و به یک جنبه مهم و اساسی فرهنگ ایرانی اشاره دارد. در این مقاله قصد داریم به بررسی هفت‌سین، یکی از زیباترین سنت‌های نوروزی و معنای پنهان آن بپردازیم و اطلاعات جذابی را در مورد جشن نوروز در اختیار شما قرار بدهیم.

هفت‌سین چیست؟

هفت‌سین در واقع سنت کنار هم قرار دادن 7 شی‌ء نمادین است که نام آن‌ها باحرف «سین»شروع می‌شود. سایر موارد نمادین همراه این 7 شی‌ء هستند و با هم یک هفت‌سین ایجاد می‌کنند. در گذشته همه این وسایل را روی پارچه‌ای سنتی شبیه سفره می‌گذاشتند که به آن سفره می‌گفتند. به همین دلیل است که هفت‌سین را به عنوان «سفره هفت‌سین» می‌نامند.

امروزه بیشتر مردم ترجیح می‌دهند به جای گذاشتن هفت‌سین روی زمین و چیدن هفت‌سین بر روی سفره، اجزای هفت‌سین را روی میز بچینند؛ اما بخش‌های دیگر این سنت نسبتاً دست‌نخورده باقی مانده است و مردم همچنان از کاری پیروی می‌کنند که والدین، پدربزرگ و مادربزرگ‌شان برای سال‌ها انجام داده‌اند. مردم ایران قبل از آغاز سال جدید شروع به تهیه اقلام موردنیاز هفت‌سین می‌کنند و پس از چیدن هفت‌سین آن‌ها را تا آخرین روز تعطیلات سال نو که سیزده روز به طول می‌انجامد در خانه‌هایشان می‌ماند.

موارد در مناطق مختلف کشور کمی متفاوت است، اما عناصر مختلفی در خاصی وجود دارد که هفت‌سین را تشکیل می‌دهند. این عناصر عبارتند از: سبزه (سبزه گندم، ماش، عدس و غیره)، سمنو (پودینگ شیرین از جوانه گندم)، سنجد، سرکه، سیب، سیر و سماق.

علاوه بر این عناصر، ایرانیان تمایل دارند اقلام دیگری مانند آینه، شمع، تخم‌مرغ‌های رنگی، کاسه آبی که شمع در آن شناور است، ماهی قرمز، سکه، سنبل و شیرینی‌های سنتی مانند شیرینی نخودچی، آجیل، گل سنبل و گل شب‌بو قرار دهند.

ظظیکی دیگر از موارد مهم «کتاب حکمت» است که می‌تواند قرآن، شاهنامه فردوسی یا دیوان حافظ باشد. وقتی سال جدید شروع می‌شود، اعضای بزرگ‌تر خانواده کتاب را باز می‌کنند و برای تصمیم‌گیری یا بینش برای شروع سال جدید با کتاب مشورت می‌کنند. به‌علاوه این لحظه‌ای است که سالمندان به خردسالان و کودکان پول می‌دهند که به آن «عیدی» می‌گویند. معمولاً بین صفحات کتاب اسکناس‌های نو می‌گذارند و به محض شروع سال نو، آن را باز می‌کنند و پول را به اعضای خانواده هدیه می‌دهند.

نحوه چیدمان سفره هفت‌سین چگونه است؟

نحوه چیدمان سفره هفت‌سین به این گونه است در دورترین فاصله از سفره آینه‌ای قرار داده شده است که دو شمعدان در کنار آن قرار می‌دهند و در مقابل آن‌ها یک نسخه از قرآن قرار داده شده است (شاهنامه یا دیوان حافظ نیز استفاده شده می‌کنند).

در وسط سفره، سبزه را قرار می‌دهند و در دور تا دور سبزه شش مورد دیگر از اجزای هفت‌سین را قرار می‌دهند.

در اطراف سفره یک ظرف یا تُنگ آب که معمولاً حاوی یک ماهی قرمز است و چند عدد تخم‌مرغ رنگی و یک گلدان گل که می‌تواند شامل گل سنبل، گل شب بو یا دیگر گل‌های بهاری باشد را در اطراف سفره قرار می‌دهند.

تاریخچه پیدایش هفت‌سین چیست؟

در زمان سلسله کیانیان در ایران، هنگام نوروز «سفره هفت شین» می‌چیدند که یکی از اقلام اصلی این سفره شراب بود. از آنجایی که شراب در اسلام گناه تلقی می‌شود، پس از فتح ایران توسط مسلمانان، سرکه جایگزین شراب شد و متعاقباً بقیه اقلام با عناصر دیگری که با حرف«سین»شروع می‌شد جایگزین شدند. اهمیت واقعی عدد هفت در سفره هفت‌سین برای نشان دادن و یادآوری آموزه‌های زرتشت بود. در واقع عدد هفت یادآور "هفت قانون ابدی زرتشت" است.

هفت‌سین نماد چیست؟

هر مورد در هفت‌سین نماد مفهومی در فرهنگ ایرانی است. علاوه بر اجزای هفت‌سین از ماهی، آیینه و موارد دیگر در سفره هفت‌سین نوروز استفاده می‌کنند که در ادامه معنای هر یک از آن‌ها را توضیح داده‌ایم:

• سبزه: نماد تولد دوباره و نو شدن طبیعت است. سبزه‌ها ممکن است از گندم، عدس، جو یا ماش جوانه زده باشند.
• سمنو: نشان‌دهنده باروری و شیرینی زندگی است.
• سنجد: برای عشق و محبت است.
• سرکه: نماد صبر و جاودانگی است.
• سیب: نماد سلامتی و زیبایی است.
• سیر: برای سلامتی است. به‌طور سنتی تصور می‌شد که سیر از شر جلوگیری می‌کند و همچنین نماد محافظت در برابر مصیبت است.
• سماق: نماد عشق و شفقت است و همچنین نشان‌دهنده طلوع خورشید و چاشنی زندگی است.
• آیینه: نماد آسمان و خود انعکاس است.
• ماهی قرمز: کاسه آب و ماهی نشان‌دهنده حرکت و زندگی است. ماهی قرمز نیز در تقویم ایرانی نشانه آخرین ماه سال (اسفند) است و چرخش آن به دور کاسه نشانه چرخش و تغییر سال است.
• شمع: شمع‌ها به هفت‌سین روشنایی و حیات می‌بخشند.
• تخم‌مرغ: برای باروری، تخم‌ها را رنگ می‌کنند و آن‌ها را در سفره هفت‌سین قرار می‌دهند.
• سکه: برای ثروت و رفاه، سکه‌هایی در هفت‌سین خود می‌گذارند.

وقتی به همه این موارد با هم دقت کنید، به راحتی متوجه می‌شوید که چرا سفره هفت‌سین بخش مهمی از آغاز سال جدید ایرانی است. هر یک از این عناصر نماد مفهومی دوست داشتنی است و تازگی زندگی تازه‌ای را برای ما به ارمغان می‌آورد، درست مانند زمین که با فرا رسیدن بهار زندگی جدیدی را آغاز می‌کند.

طرز تهیه سمنو برای هفت‌سین

درست کردن سمنو آداب و اصول خاصی دارد و تهیه کردن و پختن آن به زمان زیادی نیاز دارد. برای تهیه سمنو باید مقدار مناسبی از گندم را به مدت سه روز در آب خیسانده و سپس روی سینی فلزی بزرگ پهن می‌کنند و با پارچه سفیدی می‌پوشانند. وقتی گندم رشد کرد آن را روی تخته‌سنگی یا تخته چوبی خرد می‌کنند و سپس در هاون (هاوان/هوانگ) می‌سایند و شیره آن را با آب داغ، روغن و آرد مخلوط می‌کنند و کل آن را خیلی آهسته می‌پزند که اغلب یک الی دو شبانه‌روز پختن آن طول می‌کشد. برخی از افراد بادام و گردو بدون پوست نیز به آن اضافه می‌کنند.

آموزش تزئین سفره هفت‌سین

یکی از سنت‌ها و آئین‌های ما ایرانی‌ها در نوروز انداختن سفره هفت‌سین است که وجود هر یک از سین‌های هفت‌سین برای ما بیان‌کننده یک نماد خاص می‌باشد. در سال‌های اخیر ایرانی‌ها تمایل پیدا کرده‌اند تا سفره هفت‌سین نوروزی خود را به زیباترین شکل تزئین کنند.

اگر می‌خواهید امسال یک سفره هفت‌سین شیک و زیبا در خانه یا محل کار خود داشته باشید پیشنهاد ما به شما این است که به مطلب آموزش سفره هفت سین با نما فیروزه مراجعه کنید که از صفر تا صد مراحل آماده‌سازی آن به همراه تصویر توضیح داده شده است.

انواع روش‌های تزئین تخم‌مرغ هفت‌سین

انداختن سفره هفت‌سین در نوروز جز یکی از آداب و رسوم اصلی ایرانیان است و تخم‌مرغ‌های رنگی یا تزئین شده جز یکی از واجبات در این سفره می‌باشد چرا که گذشتگان ما معتقد هستند که تخم‌مرغ نماد باروری، رشد و زایش خوبی‌هاست و سمبل شکوفایی و نمو در سال نو است.

اگر قصد دارید تخم‌مرغ‌های خاص و جذاب برای سفره هفت‌سین خود آماده کنید به مطلب آموزش تزئین تخم‌مرغ هفت‌سین مراجعه کنید که به راحتی با استفاده از تخم‌مرغ‌های سفالی یا پلاستیکی می‌توانید در منزل تخم‌مرغ‌های تزئینی زیبایی تهیه کنید.

نوروز چیست؟

نوروز در زبان فارسی به معنای روز نو است و مهم‌ترین عید سال در ایران است. همچنین در تعدادی از کشورهای دیگر در خاورمیانه، آسیای مرکزی، آسیای جنوبی، بالکان و شرق آفریقا جشن گرفته می‌شود و قدمت آن حداقل به 3000 سال قبل می‌رسد. این تعطیلات طی هزاران سالی که جشن گرفته می‌شود، تغییر کرده است و مناطق مختلف سنت‌های متفاوتی را حفظ کرده یا توسعه داده‌اند و همچنین سنت‌های جدیدی را اضافه کرده‌اند؛ اما هر جا که مشاهده شود، پیام اصلی تولد دوباره و تجدید را جشن می‌گیرند.

نوروز (nowruz)که در سال 2009 در فهرست نمایندگی میراث فرهنگی بشریت به‌عنوان یک سنت فرهنگی که توسط مردمان متعددی رعایت می‌شود، ثبت شد، جشنی اجدادی است که اولین روز بهار و تجدید طبیعت را نشان می‌دهد. ارزش‌های صلح و همبستگی بین نسل‌ها و درون خانواده‌ها و همچنین آشتی و همسایگی را ترویج می‌کند، بنابراین به تنوع فرهنگی و دوستی بین مردم و جوامع مختلف کمک می‌کند.

نوروز نقش به سزایی در تحکیم پیوندهای مردم بر اساس احترام متقابل و آرمان‌های صلح و حسن همجواری دارد. سنت‌ها و آیین‌های آن منعکس‌کننده آداب‌ورسوم فرهنگی و باستانی تمدن‌های شرق و غرب است که از طریق تبادل ارزش‌های انسانی بر آن تمدن‌ها تأثیر گذاشته است.

جشن نوروز به معنای تأیید زندگی هماهنگ با طبیعت، آگاهی از پیوند ناگسستنی کار سازنده و چرخه‌های طبیعی تجدید حیات و نگرش دوستانه و محترمانه نسبت به منابع طبیعی زندگی است.

چه زمانی جشن نوروز گرفته می‌شود؟

نوروز، نقطه اعتدال بهاری است که طول شب و روز برابر است. این معمولاً در 20 یا 21 مارس است. این روزی است که زمستان در نیمکره شمالی به بهار تبدیل می‌شود و احساس می‌شود شروعی جدید است. در ایران چهار روز تعطیل رسمی است و مدارس و دانشگاه‌ها به مدت دو هفته تعطیل می‌شوند.

مردم چگونه برای نوروز آماده می‌شوند؟

مردم آماده شدن خود را برای جشن نوروز از هفته‌ها قبل شروع می‌کنند. آن‌ها خانه‌های خود را از بالا به پایین تمیز می‌کنند، از جمله فرش‌ها، پنجره‌ها و پرده‌ها. همه اعضای خانواده کمک می‌کنند. هر چیزی که شکسته باشد تعمیر یا تعویض می‌شود و خانه با گل تزئین می‌شود. مردم با انجام این نظافت بهاره، بدی‌های سال قبل را می‌شویند و برای اتفاقات بهتر در سال جدید آماده می‌شوند.

مردم در خانه‌های خود میز مخصوصی را آماده می‌کنند و در آن ظروف کوچکی با هفت نماد می‌چینند که این هفت نماد در فارسی با حرف «س» شروع می‌شود و به همین دلیل به این سفره «هفت‌سین» می‌گویند.

نوروز چگونه جشن گرفته می‌شود؟

آتش بخش مهمی از جشن‌ها را تشکیل می‌دهد و در هفته‌های قبل از عید نوروز در آخرین روز سه‌شنبه سال در خیابان‌ها آتش می‌افروزند. در آخرین سه‌شنبه، مردم جشن آتش (چهارشنبه‌سوری) را برگزار می‌کنند که شامل پریدن از روی این آتش‌ها می‌شود که اعتقاد بر این است که در سال جدید سلامتی و خوشبختی را به همراه دارد.

ایرانیان شب نوروز را در کنار خانواده می‌گذرانند. شام سنتی سال نو ماهی سفید با برنج و سبزی است. بسیاری از خانواده‌ها به مناسبت سال نو به کودکان هدیه پولی (به نام عیدی) می‌دهند. مردم اغلب به خانه‌های یکدیگر سر می‌زنند و همیشه هدایای سنتی با خود می‌آورند.

مردم نیز در خیابان جشن می‌گیرند. شعر سنتی، آواز و رقص نقش اساسی در جشن‌ها دارد و مردم خیابان‌ها را برای تماشا و شرکت در اجراها پُر می‌کنند.

نوروز چه زمانی تمام می‌شود؟

جشن نوروز در سیزدهمین روز پس از نوروز به پایان می‌رسد که آخرین روز نوروز را روز طبیعت یا به اصطلاح سیزده به در می‌نامند. زمانی که مردم به طور سنتی روز را در بیرون از خانه به پیک‌نیک می‌گذرانند. حومه شهر پر از خانواده‌هایی است که غذا می‌خورند، می‌رقصند، آواز می‌خوانند و از آخرین روز تعطیلات لذت می‌برند.

تهیه و گردآوری مطلب: وبلاگ فروشگاه اینترنتی پرنون

منبع: فروشگاه اینترنتی پرنون

 با ارسال دیدگاه و پیشنهادات خود ما را در بهبود مطالب یاری کنید.